Uzay yolculuğu ile mikro yerçekimine uzun süre maruz kalmak kelimenin tam anlamıyla uzay yolcularının beyinlerinin şekil ve hacim olarak değişmesine neden oldu. Uzay yolculuğu sonucunda, Uluslararası Uzay İstasyonunda mürettebat üyelerinin çoğunluğunda optik siniri şişiren ve beynin gerçek hacmini genişleten bir sıvı fazlası var gibi görünüyor.
Mikro yerçekimi içindeyken, toplar damarlarda dolaşan kanlar alt bölgelerde toplanmaz ve başa doğru yeniden dağıtılır. Houston’daki Texas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Merkezi’nde profesör ve bu hafta Radyoloji dergisinde yayınlanan çalışmanın baş yazarı Larry Kramer bir açıklamada bulundu: Sıvının başınıza doğru hareketi, göz ve kafa içi bölmesinde gözlemlediğimiz değişikliklere neden olan mekanizmalardan biri olabilir.
Uluslar Arası Uzay İstasyonu’na seyahat etmeden önce ve sonra alınan 10 erkek ve bir kadın astronotun MRI beyin taramalarını karşılaştırarak, mikro yerçekimine uzun süre maruz kalmanın beyinlerinde ve beyin omurilik sıvısında genişlemelere neden olduğunu buldular. Araştırmacılara göre beyin, uçuş sonrası bir yıl boyunca yeni durumunda kaldı.
Ayrıca mikro yerçekiminin, hayati vücut fonksiyonlarını düzenlemede merkezi bir rol oynayan bezelye büyüklüğünde bir bez olan beyindeki hipofiz bezini deforme ettiğini ve hafifçe küçülttüğünü buldular. Kramer “Hipofiz bezinin yüksekliğini kaybettiğini ve ön uçuştan daha küçük ileti uçuşu olduğunu gördük.”
Beynin deformasyonları ve şişmesi tehlikeli olsa da, hacimdeki değişiklikler yatakta uzun süre geçiren hastalar ile karşılaştırılabilir
Yerçekiminin uzun dönemde beyin genişlemesindeki etkileri hala tam olarak anlaşılmıyor. Semptomlar “normal basınçlı hidrosefali” olarak adlandırılan bir olguya benziyor fakat bu durum – beyindeki sıvıların birikmesi, ventriküllerinin genişlemesine neden olarak yürüme zorluğu, mesane problemleri ve bunamaya neden olan bir durum – astronotlarda gözlenmemiştir.
Ancak beyindeki bu değişikliklerin gerçekleşmesini önlemenin yollarını araştırmamamız gerektiği anlamına gelmez. Uzayda büyük bir santrifüj kullanarak yapay yerçekimi yaratmak bir çözüm olabilir. Vücudun alt bölümlerinin kanını sıkıştırabilecek özel giysiler de düşünülmektedir.
Uzay yolcuğu hakkındaki bu yazımız ilginizi çekti ise Uzay hakkındaki diğer yazılarımızı da okuyabilirsiniz ?