Kimyasalların geri dönüşümü plastik kirliliğine nasıl çözüm sağlayabilir?

kimyasal geri dönüşümü
Görsel kaynağı: unsplash.com

Dünyada üretilen 8.700 milyon tondan fazla plastiğin %60’ı kullanılamaz halde çöplerimizi veya çevreyi dolduruyor. Bu sayı, dünyadaki 7,6 milyar insanın her biri için yaklaşık 400 kg plastik atık anlamına geliyor.

Dünyanın plastik çöplüğüne dönmesindeki en büyük sebep, mevcut durumda bir çok plastiğin geri dönüştürülememesi ve geri dönüştürülebilir olanların da çöpe gitmesi olarak görülüyor.

Plastikler, çoğunlukla karbon ve hidrojenden oluşan monomer moleküllerden oluşan polimer ürünlerdir. Plastiğin kimyasal geri dönüşümündeki zorluk, mevcut atığı en aza indirirken malzemeyi çeşitli son ürünlere ayırmak ve yeniden oluşturmak için doğru teknikleri bulmaktır. Buna ek olarak geri dönüşümün verimli, ekonomik ve büyük ölçekte yapılması gerekir. Sonuç olarak bulunan çözüm, çözüm aranan sorundan daha az yaratmalıdır.

Kararlı bir bileşen olan plastikleri parçalamak için iyi bir enerji gerekir. Polimer zincirinde belirli bir yerde kimyasal reaksiyona yol açan doğru katalizörün kullanılmasıyla kimyasal dönüşüm sağlanabilir.

Biyolojik organizmaların bu süreçte canlı tutulması gerektiği için sıcaklık ve pH oranı gibi spesifik koşullara ihtiyaç duyması durumu zorlaştırıyor.

Yeni teknikler

Plastik atıkların geri dönüşümü alanında yeni tekniklerin geliştirilmesi için küresel bir çaba var.

Araştırmalar, bir polimer olan kullanılmış yemeklik yağın kimyasal olarak 3B yazıcılarda kullanılmak üzere biyolojik olarak kolayca parçalanabilen reçineye geri dönüşümünü gerçekleştirdi. Gıda, kauçuk, plastik atıkları grafen üretmek için kullanılabilir. Ayrıca bilim insanları, biyoplastiklerin biyolojik olarak parçalayıp tekrar tekrar dönüştürmenin bir yolunu bulmuştu.

Kimyasal geri dönüşüm, özellikle ince filmler ve mikroplastikler gibi fiziksel geri dönüşümde sorunlu olan malzemelerin tamamen dönüşümünü tamamlamayı sağlayabilir. Bu malzemeler, küçük boyutları ve mukavemetleri nedeniyle fiziksel dönüşüm malzemelerinde sıkışıp kalırlar ve sistemin bozulmasına bile sebep olabilir.

Bahsedilen tekniklerin çoğu birçok laboratuvarda denendi ve dünyada bunu ticari şekilde yapan birkaç şirket var. Oldukça büyük miktarda para, uzmanlık ve zaman gerektiren bu yöntemler, biz plastik malzemeyi kullanmayı bırakana kadar, kimyasal geri dönüşüm sektörünü büyüyen bir piyasaya dönüştürmeye devam edecek.

Merve Şimşek
1996 yılı Muğla doğumlu. Yıldız Teknik Üniversitesi’ndeki mimarlık eğitimini 2020 yılında tamamladı. Eğitimi sırasında mimari ofislerde gerçekleştirdiği staj çalışmalarına ek olarak Natura ve YAPI dergilerinin editör ekibinde yer aldı. Halen Natura Dergi’nin editörlüğünü yürütüyor. Mimari, sanat, edebiyata ek olarak teknoloji ve bilim konularına ilgi duyuyor. İngilizce ve İspanyolca biliyor.